Sunday, July 26, 2009

चॅनेल सर्फिंग....

सध्या वाहिन्यांचा सुकाळू आहे. टीव्ही लावला आणि रिमोटने एकेक बटन दाबले की, आपल्याला या वाहिन्यांचा विविधांगी आविष्कार याचि देही याचि डोळा पाहायला मिळतो. म्हणजे आपल्या टीव्हीसंचात जास्तीत जास्त किती वाहिन्या दिसू शकतात, तितक्या वाहिन्या आपण आरामात पाहू शकतो. हल्ली तर डीटीएच सेवेमुळे आपल्याला हव्या त्या वाहिन्या आपल्या पसंतीक्रमानुसार घेता येतात. हे सगळे सांगायचे कारण म्हणजे, याचमुळे घरोघरचा सामान्य प्रेक्षक (बरेच मराठी निवेदक त्याला 'दर्शक' संबोधतात, मराठी भाषेचं दुर्दैव दुसरं काय.... ) टीव्ही माध्यमातला तज्ज्ञ झालाय. त्याला बरोबर कळतं की, कुठल्या वाहिनीवर किती वाजता काय आहे, कोणतं न्यूजचॅनेल कोणती बातमी कशी दाखवणार आहे, एखाद्या बातमीचा कीस काढण्यासाठी तथाकथित चर्चात्मक कार्यक्रमात कोणत्या तज्ज्ञाला बोलावणार आहे, तो तज्ज्ञ काय बोलणार आहे, याचे सगळे अंदाज सर्वसामान्य प्रेक्षक घरबसल्या मांडू शकतो. कदाचित माझं हे मत वाचून कोणतं तरी चॅनेल नक्कीच अशी एखादी स्पर्धाच आयोजित करू शकेल. म्हणजे कसं, आमच्या वृत्तवाहिनीवर दिवसभर चाललेल्या त्याच त्या बातम्यांचे प्रक्षेपण पाहा आणि संध्याकाळच्या चर्चात्मक कार्यक्रमाचा विषय काय असेल ते सांगा.... या सारख्या स्वरुपाच्या स्पर्धा भविष्यात टीव्हीवर पाहायला मिळाल्या तर नवल वाटायला नको. आणि याला परत व्ह्यूव्हर्स पार्टीसिपेशनचा चांगला मुलामाही देता येतो.
अहो, आता तुम्ही जर 'आयबीएन लोकमत' पाहत असाल, तर त्यावरच्या 'आजचा सवाल' मध्ये माध्यमादित्य वागळे जे काही बोलणार असतील, त्याचा कयास आधीच बांधता येतो. म्हणजे - 'आता मी जाणार आहे, नाशिकला तिथे माझे पाहुणे आहेत सो अँड सो....', 'माझा रिपोर्टर आता माझ्याबरोबर आहे, त्याला मी विचारणार आहे, ही बातमी कव्हर करताना तू दिवसभर त्याच्यापाठीमागे होता, काय जाणवलं तुला.....' वगैरे, वगैरे..... ही ठराविक साचेबद्ध वाक्यं आणि त्याला असलेला 'मी'चा स्पर्श.... हे वागळे यांच्या चर्चात्मक कार्यक्रमाचं वैशिष्टंय... कार्यक्रमाचे आपण अँकर आहोत, आपण कुणी तत्ववेत्ते नाही आहोत, आपल्याला कार्यक्रमात सहभागी लोकांना बोलतं करायचंय, त्यांच्याकडून मुद्दे वदवून घ्यायचेयत, याचं भानच साहेबांना राहात नसावं... शिरा फुटेपर्यंत वागळेंचं ओरडणं 'आयबीएन'वर दिवसभर सुरूच असतं... असो, त्यांना जग जिंकायचंय... त्यांना शुभेच्छा....
आता तुम्ही 'स्टार माझा' स्विच ऑन केला.... काय दिसेल ? काही अंदाज.... कुठला तरी 'माझा' म्हणजे 'दिवस माझा', 'अभ्यास माझा', इत्यादी इत्यादी.... मध्यंतरी समलिंगी संबंधांसंदर्भातल्या बातम्या सुरु होत्या, तेव्हा मला धडकीच भरली... न जाणो हे 'माझा' वाले.... माझा माझा म्हणत या बातम्यांच्या सेगमेन्टचं नावच 'गे माझा' ठेवतील...! पण, तसं झालं नाही... नशिब माझा.... सॉरी सॉरी.... नशिबं माझं.... तरी बरं स्टार माझानं हल्ली प्रेक्षकांना 'उघडा डोळे, बघा नीट...' असं सांगणं सोडून दिलंय... म्हणजे, सध्या तरी ते फारसं दिसतं नाही.... जी बातमी मिळेल, ती मोठी करून कशी दाखवायची... यातच बहुतेक त्यांचा वेळ जात असावा... कालपरवा शिवसेना आणि भाजपच्या स्वतंत्र पत्रकार परिषदा झाल्या. त्याची यांनी बातमी कशी दाखवली माहितीय ? युतीच्या एकाच वेळी दोन स्वतंत्र पत्रकार परिषदा... अहो, बातमी ट्विस्ट जरुर करावी, पण, ती अशी ? त्या दोन पक्षांत युती असली तरी ते दोन्ही पक्ष म्हणून स्वतंत्रच आहेत. त्यांचे पक्षाचे म्हणून असलेले कार्यक्रम सांगण्यासाठी, त्यांच्या पक्षात कोण प्रवेश करतंय, हे सांगण्यासाठी स्वतंत्रच पत्रकार परिषदा होणार नां... मुळातच कुमारवयीन चॅनेल असल्याने त्यांच्याकडून मॅच्युअरिटीची अपेक्षा तरी कशी करणार म्हणा... !
माझा दर्शन झाल्यावर तुम्ही समजा झी चोवीस तास पाहायला लागलात.... काय दिसेल... निळ्या पांढऱ्या लाल कलरस्कीम मधला टाइम्स नाऊचा भ्रष्ट मराठी अवतार... ! बातम्या त्याच चोवीस तास... असं तिथे काम करणारेच लोक म्हणतात म्हणे... त्यात कमालीचं तथ्यंही आहे.... त्याच त्या बातम्या चोवीस तास सुरू असतात... त्या बातम्या वाहिनीतले वरिष्ठ तरी पाहतात की नाही कुणास ठावूक... कारण, शब्दांच्या, व्याकरणाच्या चुकांसह त्याचं रिपीट टेलिकास्ट सुरु असतं...
या सगळ्या वाहिन्यांसाठी विषयांची कमी पडू नये, याची काळजी इतर मनोरंजन वाहिन्यांनी घेतलीय. म्हणजे, साधारणपणे, दुपारच्या वेळी बातम्यांचा स्लॅक सिझन असतो.. तेव्हा मग, इतर वाहिन्यांवर सुरू असलेल्या मालिकांवर छानपैकी बोलत राहायचं. म्हणजे, बालिका वधूमधली दादिसा आता काय करणार.... किंवा, अग्निहोत्रमध्ये नील आणि सईचं लग्न होणार का, मणि आणि दिनेश यांच्यातलं वैर संपणार का.... कुठल्या तरी कॉमेडी एक्स्प्रेसमधला विनोदाचा तोच तडका... कुठल्या तरी रिऍलिटी डान्स शोमधला धमाकेदार परफॉर्मन्स... दुसऱ्याच्या आयुष्यात नको तितके घुसून करायला लावलेला सच का सामना... आयटेम गर्ल राखी सावंतचं स्वयंवर.... असं बरंच काही त्या त्या वाहिन्यांच्या सौजन्यानं दाखवायचं... म्हणजे कसं दुपारचा स्लॉटही भरतो आणि दुपारचा टार्गेट ऑडियन्स असलेल्या महिलांना त्यांना हवं ते दाखवत असल्याचा दावाही करता येतो.... नाही कां...! किती भ्रमात चालत असतात या सगळ्या वाहिन्या... एक जुना किस्सा आठवला... एक बैलगाडी चाललेली असते आणि तिच्या खालून एक कुत्रा चाललेला असतो... त्या कुत्र्याला वाटत असतं की, आपल्यामुळेच ही बैलगाडी चाललेली आहे... पण, वस्तुस्थिती वेगळीच असते.... या रिऍलिटीकडे खरंच, या वाहिन्या पाहतील....?
- चंबू गबाळे ( २७ जुलै २००९)